Воҳидова Комила Абдуллозизовна Қозақов Тохиржон Қодиралиевич

Наманган, Ўзбекистон

"Садойи Фарғона" газетаси қўқонлик машҳур тараққийпарвар Обиджон Абдуҳолиқ ўғли Маҳмудов (1858 - 1936 йй.) ноширлиги ва муҳаррирлиги остида 1914 – 1915 йилларда Қўқон шаҳрида чоп этилган. Ушбу газета Фарғона водийсида чоп этилган маҳаллий тилдаги дастлабки газетадир. Газетани жами 123 та сони чоп этилган бўлиб, бугунги кунда Алишер Навоий номли Республика Давлат кутубхонасининг "Нодир китоблар" бўлимида унинг мавжуд сонлари Ғ-95 рақами остида сақланмоқда. "Садойи Фарғона"нинг барча (биринчи сонининг биринчи саҳифасидан ташқари) сон лари Ўзбекистон Республикаси Давлат Китоб Палатасида сақланмоқда.

GulnoraXudoyberdieva, Nodira Hamroyeva

Termez, Uzbekistan

MustaqilO`zbekistondashakllanayotganmilliyistiqlolg`oyasiningtarixiyildizlari, negizlariborasidaadabiyotlardao`zigaxosfikrlarbildirilgan. Xususan, Q.Nazarovbumasalagato`xtalib, «xalqimizningboymadaniymerosi, qadriyatlari, urf-odatlarivaan’analari… xalqimizningo`zigaxosturmushtarzi, tafakkuri, xarakterivadunyoqarashi, milliyqahramonlarihayotivafaoliyati-istiqlolmafkurasioziqlanadiganmanbalardir» (2:13), deganbo`lsa, «oliyo`quvyurtlariuchunchiqarilgan «Milliyg`oya: asosiytushunchavatamoyillar» darsligidaesa «O`zbekistonxalqiningtarixi,turmushtarzi, urf-odat, an’analari, madaniyatibilanbog`liqmilliy-madaniymerosibo`lib, buuningasosi, boshnegizi, tayanchihisoblanadi» (1:18), deyilgan.

A.N. Nurmatov

Namangan muhandislik-tehnologiya instituti

Sharq Uyg’оnishi davri hususida turli sоha оlimlari tarixchilar, adabiyotshunоslar, madaniyatshunоslar va san’atshunоslar bu masalaga befarq bo’lmaganlaridek, qarashlar ham asоsan ikkiga bo’linadi. Uyg’оnish atamasi (italyancha-frantsuzcha-Renaissans-Uyg’оnish) ni dastavval shu madaniyat sоhiblari-italyan gumanistlari ishlatganlar jumladan italiyalik yozuvchi J. Bakachchо bu atamani Djоttо ijоdiga qarata, «u antik san’atni uyg’оtdi» [1] deb birinchi bоr ishlatgan edi. Butun bir davrni anglatuvchi tushuncha sifatida san’at tarixchisi J. Vazari (1511-1574 y.) tarafidan uning «Mashhur san’atkоrlar hayotidan lavhalar» kitоbida (1550) tilga оlingan. Bu tushuncha birinchi paytda antik madaniyat an’analarini Italiyada «ming yillik yovvоyilikdan so’ng» tiklanishini anglatib, so’ngra ilmiy tadqiqоtlarda keng ishlatila bоshlandi. Я. Burxart Uyg’оnish (Renessans) ni alоhida tipdagi madaniyat deb bahоladi. Masalaga qiziqish оrtib, ilmiy izlanishlar ko’paya bоrgani sayin Uyg’оnish tushunchasi, bu davr madaniyatining xrоnоlоgik va geоgrafik chegaralari, uni davrlashtirish xususida ziddiyatli, turlicha fikrlar bildirila bоshlandi. Y. Xeyzing o’zining «O’rta asrchilikning kuz fasli» asarida Uyg’оnish davri-o’rta asr madaniyatining intixо davri deb hisоblasa, bоshqa оlimlar Uyg’оnish davri yangi davr madaniyatining bоshlanishi deb sanaydilar. Ko’pchilik оlimlar yevrоpa Uyg’оnish klassik tarzda davrlashtirib u XIV-XVI asrlarga xоs deb bilsalar, bоshqalar Uyg’оnish madaniyatini bir muncha ilgarirоq XII asr - Karоlinglar Renessansidan bоshlab, Ispaniya, Italiya shimоlidagi mamlakatlardagi (SHimоliy Uyg’оnish) Uyg’оnishni XVII asr bilan yakunlaydilar.

Боранбаева Бактылы Сансызбаевна

г.Уральск, Республика Казахстан

Ұлы Отан соғысы тарихында жалпыхалықтық және көпұлттық сипат алған партизандық қозғалыс кеңес халқының неміс басқыншыларына қарсы күресінің өзіндік ерекшелігі еді. Соғыс майданындағы барлық партизандық бригадалар мен отрядтар көп ұлтты жауынгерлерден құралды, олардың арасында қазақтар да болды. Мәселен Белоруссияның әртүрлі аймақтарында соғыс жүргізген 65 партизан бригадасы мен отряд құрамында өзге ұлт өкілдерімен бірге бір жарым мыңнан астам қазақстандықтар ерлікпен шайқасты [1, с.487].

Лопин К.Б.

г. Славянск-на-Кубани, Россия

История человечества неразрывно связана с мифологией. Мифы буквально пронизывают существование каждого человека и сопровождают его всю жизнь. Сам процесс социализации, приобщения индивида к окружающему миру и путь его становления как личности начинается со знакомства с мифами, присущими окружающему ему обществу.

Воҳидова Комила Абдуллозизовна

т.ф.н., доцент НаМТИ

Наманган, Ўзбекистон

XVI-XIX асрлар хонликлар даври тарихини ўрганишда ўша давр тарихини ёритилган қўлёзма асарларнинг ўрни беқиёс. Жумладан, Исҳоқхон Ибратнинг 1916 йилда ёзилган «Тарихи Фарғона» асари ҳам Қўқон хонлиги тарихига жумладан, Муҳаммад Алихон даври тарихига оид муҳим манбалардан биридир.

Устенко А.А.

м. Умань, Україна

Розглядаються окремі аспекти соціальної дискримінаційної політики радянської влади УСРР у 1920-х рр. щодо дітей «позбавленців», які мали «сумнівне соціальне походження» і потерпали від утисків з боку радянської влади за соціально-класовою ознакою.